EkonomiKamu
Maaşının bir kısmını elden alan çalışanlar dikkat! Hak kaybı yaşıyorsunuz!
Maaşının tamamını ya da bir kısmını elden alan çalışanlar dikkat! Hak kaybı yaşamamak için SGK'ya başvurmanız gerekiyor. İşverenin çalışanın ücretinin bir kısmını elden ödemesi hem çalışırken SGK priminin eksik ödenmesine hem de işçinin işten çıkması durumunda kıdem ve ihbar tazminatının alması gerekenden düşük olmasına neden oluyor.
Çalışanların SGK’ya başvurması halinde ise eksik ödenen primler tespit ediliyor.
Birçok işveren daha SGK primi ödemek için çalışanların maaşının bir kısmın elden ödemeyi tercih ediyor. Yasal olmayan bu durum çalışanın hak kaybı yaşamasına neden olduğu gibi işverenin de cezai yaptırıma çarptırılmasına neden oluyor. Gazetevatan.com yazarı Dr. Cavit Evcil konu hakkında sorulanları yanıtladı.
İşte o yazı:
Cahit Bey merhaba, yaklaşık üç yıldır çalıştığım işyerinde işverenim yasal ücretlerimizi asgari ücret üzerinden bildirip kalan kısmını elden ödüyor. Bu durum haklarım açısından ne tür olumsuzluklar yaratır, hakkımı nasıl arayabilirim? İ.E.
Ne yazık ki çalışma hayatında ücretlerin bir kısmının elden ödenmesi çok sık karşılaşılan bir durumdur. Aslında işverenler başlarına gelebilecek yaptırımları bilseler, açıktan ücret ödemenin çok daha pahalı bir seçenek olduğunu, ateşten gömlek giydiklerini anlasalar bu yola tevessül etmezlerdi.
Yazımıza ücretlerinin bir kısmını elden alan çalışanların kayıplarıyla başlayalım. Öncelikle işçinin emeğinin karşılığı sadece ücret değildir. Ücretinin yanı sıra ücrete bağlı olan ve kişinin bugün ya da gelecekte karşılaşabileceği riskleri tamamen veya nispeten önlemeyi amaçlayan ücrete bağlı bir takım sosyal politika araçları vardır. Ücretin yasal olarak düşük gösterilmesi işçinin bu haklarından eksik yararlanmasına neden olacaktır.
Örneğin ihbar ve kıdem tazminatları yasal ücretlerden ödeneceği için işçi bu haklarını tam olarak alamayacaktır. Keza sosyal güvenlik primleri düşük bildirildiği için iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde alacağı geçici ya da sürekli iş göremezlik gelirleri olması gerektiğinden düşük ödenecektir. Yani işçinin istirahat halinde SGK’dan alacağı ödenekler hak ettiğinin altında kalacaktır.
Yine malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında hak kaybı olacak, işçinin emekli aylığı düşük belirlenecektir. Kısaca işçi birçok açıdan gelir ve refah kaybına uğrayacaktır. Bu durumun başka bir sakıncası da SGK primlerinin ve vergi gelirlerinin eksik ödenmesi nedeniyle kamunun zarara uğratılmasıdır.
Ücretinin bir kısmını elden alan işçilerimizin bu mağduriyetlerini gidermesi için başvurabilecekleri başlıca iki yol bulunmaktadır. Öncelikle işçi çalışırken idari mercilere şikâyette bulunabilir. Şikâyet T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nun merkez ya da taşra teşkilatlarına yapılabileceği gibi ALO 170’e de yapılabilecektir. İşten ayrılan ya da çıkarılan işçilerin ise hizmet tespit davası açmak suretiyle eksik yatırılan primlerini tespit ettirmeleri mümkündür.
