EYT nedir? EYT kimleri kapsar? EYT'de son durum nedir?

Türkiye büyük Millet Meclis’i 73 günlük aranın ardından 1 Ekim’de açılıyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasının gündeme gelmesini bekleyen çok sayıda emekli olmayı bekleyen kişi tarafından ‘EYT yasası 1 Ekim’de Meclis gündemine gelecek mi?, EYT kimleri kapsıyor?’ sorusu merakla araştırılıyor. EYT son durum nedir? İşte tüm detaylar… 

EYT kimleri kapsıyor?

50 yaşını dolduran kadınlar ve 55 yaşını doldura erkekler 3600 günü tamamlamaları halinde bu yasadan yararlanabilecek.

İkinci yöntemde ise emeklilik koşulları arasındaki yaş sınırı devre dışı bırakılacak. Çalışma hizmeti ve çalışma süresi şartlarını yerine getirenler emekli olabilecekler. Bu yöntem kabul edilirse 1994 yılında sonra sigortaya giren erkek çalışanlar faydalanamamış olacaklar.

Üçüncü yöntemde ise 8 Eylül 1999 yılı öncesinde işe başlamış olanlar 5 bin gün çalışma ile diğer koşulları sağlayarak emekli olabilecekler. Bu kanunun çıkması halinde bütün EYT’lileri kapsayabilmesi için 2024 yılının 9 Eylül’üne kadar yürürlükte kalması gerekiyor.

EYT’li olanlar ne zaman emekli olabilecekler?

Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman’ın yaptığı açıklamada yer alan bilgilere göre kanun yasalaşması halinde EYT’liler 2-3 aylık bir süre gerekiyor. Yani teklif yasalaşırsa emeklilikte yaşa takılanlar 2020’de emekli olabilecekler.

EYT nedir?

08 Eylül 1999’da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999’dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi. Buna göre;

Örneğin, 1970 doğumlu olan ve ilk defa 1990 yılında çalışmaya başlayan bir erkek yaş şartı olmasa 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu 2015 yılında emekli olabilecekken, yaş şartı nedeniyle 52 yaşında, yani 2022 yılında emekli olabiliyor ve emeklilikte yaşa takılıyor.

EYT için düzenlenecek yasada hangi aşamalar olması gerekiyor?

– Ancak bu konunun çözümü için kapsamlı bir çalışma yapılması kimleri ilgilendirdiğinin tespitinin yapılması ve şartların belirlenmesi gerekiyor.

– Bu kapsamlı çalışmanın ardından konunun ayrıca Meclis gündemine gelmesi ve yasalaşması gerekiyor.

– Ancak çok fazla kişinin bu konumda olması yapının değişken olması uzun bir çalışmayı da gerektiriyor.

– Çünkü SSK’lılar için ayrı, Bağ-Kur’lular için ayrı memurlar için ayrı çalışma yapılması gerekiyor.

– Şu anda bir mutfak çalışması sürerken değişik formüller üzerinde de durulduğu bilgisi geliyor.

EYT’lileri sevindiren Erdoğan talimatı

Haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kurmaylarından bir rapor istediği aktarıldı. Beştepe’de bir EYT komisyonunun kurulduğu belirtilen haberde, komisyonunu başkanı Vedat Bilgin’in EYT’lileri dinlediği aktarıldı.

Özüpak, görüşmeye dair FOX TV’ye yaptığı değerlendirmede, “Hepsini örnekleriyle anlattık. Hak verdikleri noktalar çok oldu. Umuyoruz ki görüşme sonucunda iletişimde olacağız. Cumhurbaşkanımızdan yine randevumuzu dile getirdik.” dedi.

Cumhurbaşkanlığı bünyesinde oluşturulan komisyon, raporunu Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunacak.

Mansur Yavaş’tan EYT’lilere prim sözü

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Ankara’da bir mitingi düzenledi. Binlerce EYT’linin katıldığı Tandoğan’daki mitinge Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansir Yavaş bir konuşma yaparak EYT’lilere genel sağlık sigortalarını yatırma sözü verdi.

Numan Kurtulmuş’tan EYT açıklaması

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş yaptığı açıklamada, “EYT meselesi ben de her gün, mübalağa etmiyorum. Bir tweet attığınız zaman arkasından çok sayıda kardeşimiz EYT ile ilgili yazılar yazıyor. Hakikaten dinlediğimiz zaman biz de onların meselelerine daha yakından vakıf oluyoruz ama biz de şunu söylüyoruz.” ifadelerini kullandı. Kurtulmuş sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’nin şartları var. Bu Türkiye’de artık erken emeklilik diyebileceğimiz erken yaşlardaki emekliliği kaldırabilecek bir sosyal güvenlik yapımız yok.” ifadelerini kullandı.

EYT yasası 1 Ekimde Meclis’te gündeme gelecek mi?

EYT yasasının tatilden sonra Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.

EYT sunulan raporu…

Tüm bunların yanı sıra Emeklilikte Yaşa Takılanlar hakkında Vadat Bilgin’e bir rapor sunuldu. Bu raporun detayları da geçtiğimiz günlerde ortaya çıkmıştı. Aşağıdaki link üzerinden EYT raporunun detaylarını görebilirsiniz. 

5 bin gün prim gün sayısı

Şu anki sisteme göre, primini dolduran bir emekli adayı, emeklilik yaşını beklemek zorunda. EYT sorunu 1999’da emeklilik yaşını yükselten 4447 sayılı kanun ile ortaya çıktı. 8 Eylül 1999 gününe kadar işçiler emeklilik için iki şartı yerine getirmesi gerekiyordu: Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 günlük prim ödeme gün sayısı.

EYT kanun teklifi 

Emeklilikte Yaşa Takılanlar hakkında bir de kanun teklifi verildi. Bu kanun teklifinde geçici madde eklenerek 08.09.1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanuna ve mülga sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik için gereken prim gün sayısı ve sigortalılık süresi veya hizmet süresi koşullarını sağlayıp yaş koşuşunu sağlayamayanlardan, Kuruma yazılı olarak başvuranlara yaşlılık aylığı bağlanması öngörülüyor. 

Konu ile ilgili olarak söz konusu kanun teklifinde şu ifadelere yer verildi:

MADDE 1- 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 70- 08.09.1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanuna ve mülga sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik için gereken prim gün sayısı ve sigortalılık süresi veya hizmet süresi koşullarını sağlayıp yaş koşuşunu sağlayamayanlardan, Kuruma yazılı olarak başvuranlara yaşlılık aylığı bağlanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Ayrıca Emeklilikte Yaşa Takılanlara ilişkin 3 teklif görüşülecek. 

TBMM’ye sunulan yasa teklifleri incelendiğinde üç farklı yöntemin belirginleştiğini belirten Duman hangi teklif yasalaşırsa, kimleri ne şekilde etkileyeceğini şöyle açıkladı:

Birinci yönteme göre; kadın için 50, erkek için 55 yaşını doldurmuş ve en az 3,600 gün hizmeti bulunan çalışanları dikkate almaktadır. Şayet bu teklif 2019 yılı içinde kabul edilirse, 1969 yılı ve öncesinde doğan 3,600 günlük (10 yıl) hizmeti bulunan kadınlar ile 1964 yılı ve öncesinde doğmuş ve yine 3,600 gün hizmeti olan erkek çalışanları kapsamış olacak.

Buna göre, SGK ilk giriş tarihleri 08.09.1999 ve öncesinde olsa dahi bu tarihlerden sonra doğanlar faydalanamamış olacaktır.

İkinci yönteme göre ise, yaş haddi dışında kalan ancak diğer şartları yerine getirmiş çalışanların emeklilik koşulları şöyle olacak. 4447 sayılı yasaya göre emekli olabilmek için üç temel kural var;

– Çalışma Hizmetini tamamlamış olmak. Yani, SSKda 5,000 gün ile 5,975 gün arası ilk girişe göre belirleniyor, Bağ Kur ve Emekli Sandığında ise kadın çalışanlar için 7,200, erkek çalışanlar için 9,000 gün.

– Çalışma Süresini tamamlamış olmak, yani ilk giriş tarihinin üzerinden kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yılın geçmiş olması.

– Yaş haddini tamamlamış olmak yani kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde ise 44-60 yaş arasında bulunmak.

Bu 3 şartı yerine getiren emekli olabiliyor. 2019 yılında bu teklif kabul edilirse, yaş haddi hariç dediği için diğer 2 şartı yerine getirmek açısından bakıldığında SSK için 5975 güne kadar hizmetin dolmuş olması, Bağ Kur ve Emekli Sandığı için ise kadınlarda 7,200 günün erkeklerde ise 9,000 günlük hizmetin tamamlanmış olması gerekecek.

Ancak erkek çalışanlardan 1994 yılından sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar çalışma süresi açısından faydalanamamış olacaktır.

İkinci yönteme göre ise, yaş haddi dışında kalan ancak diğer şartları yerine getirmiş çalışanların emeklilik koşulları şöyle olacak. 4447 sayılı yasaya göre emekli olabilmek için üç temel kural var;

– Çalışma Hizmetini tamamlamış olmak. Yani, SSKda 5,000 gün ile 5,975 gün arası ilk girişe göre belirleniyor, Bağ Kur ve Emekli Sandığında ise kadın çalışanlar için 7,200, erkek çalışanlar için 9,000 gün.

– Çalışma Süresini tamamlamış olmak, yani ilk giriş tarihinin üzerinden kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yılın geçmiş olması.

– Yaş haddini tamamlamış olmak yani kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde ise 44-60 yaş arasında bulunmak.

Bu 3 şartı yerine getiren emekli olabiliyor. 2019 yılında bu teklif kabul edilirse, yaş haddi hariç dediği için diğer 2 şartı yerine getirmek açısından bakıldığında SSK için 5975 güne kadar hizmetin dolmuş olması, Bağ Kur ve Emekli Sandığı için ise kadınlarda 7,200 günün erkeklerde ise 9,000 günlük hizmetin tamamlanmış olması gerekecek.

Ancak erkek çalışanlardan 1994 yılından sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar çalışma süresi açısından faydalanamamış olacaktır.

Duman sözlerini şöyle tamamladı:

01 Ekim 2019 tarihinde TBMM yeni dönem yasama faaliyetine başlamış olacak. Bu yasa teklifleri görüşülmeye başlandığında hangi yöntemin dikkate alınacağını herkes, hepimiz merakla bekliyoruz.

Yeni dönemde bilhassa Cumhurbaşkanlığımızın ve ilgili bakanlığın çalışmalarıyla daha farklı bir yasa teklifi oluşturulabilir. Gerek EYT gerekse diğer SGK konularıyla alakalı yeni yasa teklifleri gündeme gelebilir.